ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME
C.1. Araştırma Stratejisi
Üniversitenin misyonu, vizyonu ve hedefleri doğrultusunda EBYÜ Araştırma-Geliştirme Politikası paydaşların katılımı ve katkılarıyla revize edilmiştir. Araştırma politikasına paralel olarak üniversitenin araştırma stratejileri, hedefleri ve performans göstergeleri EBYÜ 2020-2024 Stratejik Planı’nda belirtilmiştir. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi araştırma faaliyetleri oldukça geniş bir yelpazede sürdürülmekle birlikte; yapay zeka teknolojileri, endüstriyel mühendislik teknolojileri, biyoçeşitliliğin araştırılması ve korunması, akıllı ve yenilikçi malzemeler, uçak teknolojileri ve yakıtları, tıbbi ve aromatik bitkilerden ürün geliştirme, kanser biyokimyası, yeni ve modern eğitim teknikleri, göç, ayrımcılık, yaşlılık ve engellilik, insan kaynakları, sağlık kurumları işletmeciliği ve yönetimi, bilişim hukuku ve göçmen hukuku, Alevilik, Türk Kültürü ve Tarihi araştırma alanlarına öncelik vermeyi planlamaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili çalıştay yapılmış ve diğer öncelikli alanlarda yapılacak araştırma geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi ile ilgili stratejiler üzerinde çalışılmaya başlanmıştır. Tıbbi ve aromatik bitkiler alanında 8 kişilik 100/2000 YÖK doktora burs kontenjanı onaylanmıştır.
Araştırma-Geliştirme süreçleri ile ilgili veriler Akademik Veri Yönetim Sistemi (AVESİS) aracılığı ile toplanmakta ve değerlendirilmektedir. EBYÜ-KYS organizasyon yapısının ana paydaşlarından biri olan Araştırma ve Geliştirme Komisyonu, üniversitenin araştırma-geliştirme stratejilerinin ve süreçlerinin sürekli takibini yapmaktadır. Her yıl sonunda alınan Birim Öz Değerlendirme Raporları’nda araştırma ve geliştirme ile ilgili veriler komisyon tarafından değerlendirilmekte, güçlü/gelişmeye açık yönleri ve önerileri içeren ön değerlendirme sonuçları birimlere gönderilmektedir.
Üniversitenin araştırma politikasına paralel olarak Çok Disiplinli Öncelikli Alanlar kapsamında 2019 Eğitim-Öğretim yılında uygulanmak üzere Enstitüler tarafından lisansüstü seviyede “nanobilim ve nanoteknoloji” ile “genetik ve biyoteknoloji” disiplinlerarası lisansüstü programları açılmış ve öğrenime başlamıştır. Üniversitede gerçekleştirilen bilimsel faaliyetlerin uygulamaya aktarılması ve elde edilen ürünlerin fikri ve sınai mülkiyet haklarının güvence altına alınması amacıyla “Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma Merkezi” kurulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Bu kapsamda “Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Yönetimi Yönergesi” hazırlanmış, 26.03.2019 tarihli ve 04/13 sayılı Senato Kararı ile yürürlüğe girmiştir.
Üniversite anahtar performans göstergelerini belirleyerek 2020-2024 Stratejik Planı’nda yayınlamıştır. Üniversitenin Araştırma-Geliştirme faaliyetlerinin yönetimi ve izlenmesi Araştırma ve Geliştirme Komisyonu tarafından yapılmaktadır. Üniversitede araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü birimler Fakülteler ve Enstitüler, Araştırma Uygulama Merkezleri, Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) ve Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’dür (BAP).
C.2. Araştırma Kaynakları
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi araştırmacılara bilimsel araştırmalara temel teşkil edecek altyapı ve yazılı kaynakları sunmaktadır. Her yıl aralık ayında elektronik-basılı kaynaklarla ve bu kaynakların kullanımı ile ilgili “Kütüphane Bilgi Formu”, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından doldurulmakta ve Kalite Komisyonu’na sunulmaktadır.
Bilimsel araştırmalarda kullanılacak altyapı ile ilgili “Merkezi Araştırma Laboratuvarı Raporu”, Temel Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanmakta ve her yıl aralık ayında Üniversite Kalite Komisyonu’na iletilmektedir.
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nde toplam 170 adet laboratuvar ile eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri yürütülmektedir. Toplam laboratuvar alanı 14304 m2, toplam donanım sayısı ise 6507’dir. 2020 yılı için araştırma faaliyetlerine 1.437.982 TL bütçe ayrılmış ve bu bütçenin 1.271.185 TL’si harcanmıştır. 2020 yılı için birimlerin desteklenen projelerinin toplam bütçesi, gerçekleşen harcama tutarları ve 2012-2020 proje başlangıç yıllarındaki BAP Koordinasyon Birimi Araştırma Geliştirme bütçesi kanıtlarda sunulmaktadır. Projelere ayrılan bütçe ve harcama tutarlarında son yıllarda artış gerçekleşmiştir.
İç kaynaklar ve kullanımına ilişkin süreçler Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Uygulama Esasları çerçevesinde yürütülmekte ve bu uygulama esasları doğrultusunda araştırma-geliştirme faaliyetleri için mali destek sağlanmaktadır. Bu kapsamda, her akademik birim için ayrı bir bütçe tahsis edilmemiş olup öğretim elemanlarının proje müracaatlarına ve Üniversitenin öncelikli araştırma alanlarına bağlı olarak dağılım yapılmaktadır. Projeler için gerekli olan bütçenin büyük kısmı Erzincan Kültür Eğitim Vakfı (EKEV) ile imzalanan protokol çerçevesinde dış kaynak olarak sağlanmaktadır. Bununla birlikte, diğer dış kaynaklı fonlar (TÜBİTAK ve AB) da araştırma-geliştirme faaliyetleri için kullanılmaktadır. 2020 yılında TÜBİTAK tarafından desteklenen proje sayısı 5 ve bu projelerin toplam bütçesi ise 729.935 TL’dir.
Üniversitede Sosyal, Fen ve Sağlık Bilimleri olmak üzere 3 farklı enstitüde doktora programları yürütülmektedir. Fen Bilimleri Enstitüsünde 7, Sosyal Bilimler Enstitüsünde 11 ve Sağlık Bilimleri Enstitüsünde 5 olmak üzere toplamda 23 doktora programı aktif olarak yürütülmektedir. Doktora öğrenci sayısı her geçen yıl artış göstermekte olup 2020 yılı itibariyle 202 doktora öğrencisi vardır. 2020 yılında doktora programlarından mezun olan öğrenci sayısı ise 20’dir.
Proje Koordinasyon ve Eğitim Koordinatörlüğü tarafından araştırma-geliştirme faaliyetleri çerçevesinde bazı kurum ve kuruluşlarla stratejik ortaklıklar ve iş birlikleri yapılmıştır. Ayrıca, 2018 yılı sonrasında Proje Koordinasyon ve Eğitim Koordinatörlüğü tarafından birçok eğitim, bilgilendirme vb. faaliyetler gerçekleştirilmiştir.
C.3. Araştırma Yetkinliği
Kurumun “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Sayısını ve Niteliğini Artırmak” amacına yönelik hedefler ve bu hedeflere yönelik belirlenen performans göstergeleri 2020-2024 Stratejik Planı’nda ifade edilmiştir (2020-2024 Stratejik Planı, sayfa 84-86). Üniversitenin akademik personel atama ve yükseltme kriterleri bu hedefler dikkate alınarak revize edilmiş ve “Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Atanma ve Yükseltilme Uygulama Esasları” 07.01.2021 tarihinde Üniversite internet sayfasında yayınlanmıştır.
Öğretim elemanlarının araştırma yetkinliğinin geliştirilmesi amacıyla araştırmacılara yönelik eğitimler düzenlenmekte ve tüm paydaşlara internet sayfası aracılığı ile duyurulmaktadır. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, 2006 yılında başlatılan ve 2020 yılı itibariyle 43 üniversitenin üye olduğu Üniversiteler Arası İşbirliği Programı (ÜNİP) çerçevesinde öğretim elemanı yetiştirme faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca, akademik iş birliği, öğrenci değişimi, ortak bilimsel projelerin ve araştırma faaliyetlerin yürütülmesi kapsamında Dokuz Eylül Üniversitesi ile iş birliği protokolü imzalanmıştır. Ulusal ve uluslararası iş birlikleri çerçevesinde ise 2020 yılında toplam 746 ortak akademik çalışma yapılmıştır.
Üniversitede gerçekleştirilen bilimsel faaliyetlerin uygulamaya aktarılması ve elde edilen ürünlerin fikri ve sınai mülkiyet haklarının güvence altına alınması amacıyla “Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Yönetimi Yönergesi” hazırlanmış, 26.03.2019 tarihli ve 04/13 sayılı Senato Kararı ile yürürlüğe girmiştir. Patent ofisinin kurulmasına yönelik süreç ise devam etmektedir. Ayrıca, Üniversitenin girişimcilik ekosistemini desteklemek amacıyla “Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği” 08.04.2019 tarih 30739 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik doğrultusunda EBYÜ Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü (EBYÜ-TTOUAM) kurulmuş ve çalışmalarına başlamıştır. EBYÜ-TTOUAM, yasal çerçeve içerisinde faaliyetlerini daha etkin bir şekilde yürütebilmesi ve paydaşları ile iş birliği süreçlerinin geliştirilebilmesi için Erzincan TTO Anonim Şirketi (ETTO) isimli Üniversite ve sanayi arasında ara yüz olacak bir birim oluşturulmasını hedeflemektedir. Bu doğrultuda Yüksek Öğretim Kurumu’na 2020 yılı içerisinde başvuru yapılmış ve onay süreci beklenmektedir. Erzincan TTO’nun, mevcut kadrosu ile TÜBİTAK’ın TTO’lar için tanımladığı destek modülleri kapsamında bütünleşik bir yaklaşımla EBYÜ akademisyenlerine, araştırmacılarına, öğrencilerine ve iş birlikleri sürecinde belirlenecek firmalara hizmet vermesi amaçlanmaktadır.
Üniversite-Sanayi iş birliğini sağlamak, uluslararası pazarlarda rekabet edebilen ihracata dayalı, ileri teknoloji odaklı ve yüksek katma değerli üretimi teşvik etmek amacıyla, Erzincan’da Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Teknopark) projesi için Vali Mehmet Makas, Belediye Başkanı Bekir Aksun ve EBYÜ Rektörü Prof. Dr. Akın Levent tarafından ilk imzalar atılmıştır. Bu kapsamdaki çalışmalar EBYÜ tarafından yürütülmektedir.
C.4. Araştırma Performansı
Akademik personelin araştırma-geliştirme performansı AVESİS Kurumsal Raporlar modülü kullanılarak izlenmektedir. Ayrıca, araştırma bütçe performansını izlemeye ilişkin tanımlı süreçler ve uygulamalar yıllara, birimlere ve alanlara göre BAPSİS otomasyonu üzerinden takip edilmektedir. Her takvim yılında araştırma-geliştirme hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığı Birim Öz Değerlendirme Raporları aracılığı ile izlenmektedir. Birim Öz Değerlendirme Raporları Araştırma-Geliştirme Komisyonu tarafından değerlendirilerek birimlere geri bildirimler yapılmaktadır. Ancak, 2020 yılı Birim Öz Değerlendirme Raporları yazım ve değerlendirme süreci COVID-19 pandemi koşulları nedeniyle yürütülememiştir.
Üniversite, uluslararası ölçekteki araştırma ve geliştirme performansını uluslararası sıralama kuruluşlarının (Scimago, U.S.NEWS, Webometrics, URAP vb.) yayınladığı raporlar aracılığı ile takip etmektedir. Bu bağlamda, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, U.S. NEWS & World Report tarafından yapılan sıralamaya 2020 yılında ilk kez girmiş, Dünyada 971. ve Asya üniversiteleri içerisinde de 238. sırada yer almıştır. Türkiye’deki 209 Üniversiteden 46’sının değerlendirilmeye alındığı bu sıralamaya göre de 16. sırada yer alma başarısını göstermiştir.
Araştırma-Geliştirmeyi teşvik etmek ve desteklemek için, YÖK tarafından sağlanan akademik teşvik sisteminin yanı sıra Erzincan Kültür Eğitim Vakfı (EKEV) tarafından desteklenen Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Akademik Bilim, Sanat ve Spor Ödülleri verilmektedir. 2020 yılında üniversitemizdeki farklı alan ve disiplinlerden 16 öğretim üyesi ödül almaya hak kazanmıştır. Bununla birlikte, akademik personelin araştırma-geliştirme performansını yükseltmek amacıyla Üniversite Vakfı tarafından “makale teşvik”, “yurt dışı akademik kariyer destek”, “akademik performans” ve “bilim, sanat, kültür ve spor faaliyetleri” olmak üzere 4 ayrı kategoride teşvik programı hazırlanmaktadır.
